Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna NR 3

Doskonalenie zdolności samonauki w domu

Szanowni Państwo możemy dzisiaj stwierdzić, iż sytuacja, w której obecnie się znajdujemy jest szczególna i wymaga od nas wszystkich rozwinięcia stereotypów dotyczących nauki. Ministerstwo edukacji wychodząc naprzeciw zakazom wychodzenia i zgromadzeń związanych z epidemią wskazuje nowy kierunek kształcenia dzieci pozostających w domu. Nauka na odległość jest dziś koniecznością 
i stanowi dla nas wszystkich wyzwanie. Mając na uwadze ułatwienie realizacji tego zadania przygotowałam krótką informację, która pozwoli uporządkować niniejsze zagadnienie. 

Jak motywować i wspierać dzieci do systematycznego uczenia się poza szkołą?

Nie zaskoczę nikogo twierdzeniem iż nie wszystkie dzieci chętnie zabierają się do nauki. Wiele z nich odkłada szkolne obowiązki na później, zwleka z odrabianiem lekcji, oraz z rezerwą siada do książek. Co możemy zrobić, aby nauka przestała być dla naszego dziecka uciążliwym obowiązkiem i stała się dla niego interesująca?
Każde dziecko jest inne i inne metody będą najlepiej się sprawdzać przy wspieraniu jego motywacji do nauki. Możemy jednak wymienić kilka metod ułatwiających:

1. Dobra organizacja czasu nauki zmobilizuje ucznia do podjęcia zadań związanych z nauką zdalną. Bardzo ważny jest stabilny harmonogram. Najlepiej, aby dziecko uczyło się o stałej porze (najlepsze efekty przynosi nauka z  rana), w wyznaczonym stałym miejscu, gdzie jest cicho i spokojnie, gdzie dziecko może się skoncentrować i nic go nie rozprasza.
2. Organizacja. Warto zorganizować i określić czas pracy własnej – wtedy wszyscy domownicy skupiają się na swoich zadaniach. Wdrażamy dziecko do pracy samodzielnej – rodzic ewentualnie podpowiada, ukierunkowuje. Nie powinien on towarzyszyć dziecku przez cały czas pracy nad zadanymi lekcjami – w klasie uczeń pracuje sam, nie z rodzicem.
3. Systematyczność. W systematycznej nauce znaczącą rolę odgrywają rodzice szczególnie              w sytuacji zdalnego nauczania w domu. Są dla dziecka przykładem i wsparciem. Powinni służyć radą aby wskazać gdzie szukać pomocy lub rozwiązania problemu. Czasem dziecko po prostu nie wie, w jaki sposób zabrać się do pracy. Podpowiedzmy dziecku, co może zrobić, aby wykorzystać czas przeznaczany na naukę w sposób jak najbardziej efektywny. 
4. Motywacja - pozytywna ocena rezultatów pracy motywuje do dalszej pracy. Lubimy, gdy nasze starania są doceniane, dlatego pamiętajmy, aby zauważać nawet niewielkie osiągnięcia dziecka i aby chwalić je nawet za drobne postępy. Motywacja do nauki buduje się na pozytywnych wzmocnieniach a nie na kontroli.

 Doceniajmy nie tylko końcowy efekt pracy, ale również jak najmniejsze sukcesy dziecka, wysiłek wkładany w naukę oraz sam fakt przystąpienia do niej.

5. Korzyści. Czasami nawet najbardziej skupieni i zmotywowani zadają sobie pytanie ,,Po co właściwie tego wszystkiego się uczę?”. Wskażmy więc korzyści, jakie przynosi  posiadana wiedza, przedstawmy mu, w jaki sposób powiązać ją z codzienną rzeczywistością i jak wykorzystać ją życiu. W świecie dostępu do Internetu na you tube możemy znaleźć wiele ciekawych argumentacji oraz lekcji opisowych. Dzieci stawiające sobie za cel zdobycie wiedzy lepiej się uczą, czerpią większą przyjemność z nauki. Zachęcajmy dziecko do rozmów, do myślenia, do wyrażania własnych opinii. Rozbudzajmy w nim zainteresowanie otaczającym światem. Pokażmy mu, że nauka naprawdę może być interesująca i przyjemna. Sami pamiętamy jakie wrażenie na nas wywierały programy „Sonda” redaktorów Kaminskiego i Kurka oraz francuskie filmy animowane serii „Było sobie życie” ect.  
6. Samodzielnej nauce dziecka nie sprzyja siedzenie z nim w tym samym pokoju, zaglądanie mu przez ramię i poprawianie, gdy tylko zrobi błąd. Najlepiej pozostawić ucznia samego, by wykonał zadanie i dopiero wtedy sprawdzić, czy dziecko zrobiło je poprawnie. Nie krzycz, jeśli coś mu nie wychodzi, nie narzucaj własnego zdania, za to nagradzaj wszelkie przejawy samodzielności i entuzjazmu.
7. Zdobywanie wiedzy to uczenie się na błędach. Dzieje się tak dlatego, że w mózgu dziecka po tym, jak popełni ono błąd, aktywuje się tzw. układ nagrody, który naturalnie motywuje je do wykonania w przyszłości tej samej czynności już prawidłowo. Jeśli jednak dziecku się na to nie pozwala, jego mózg nie aktywuje obszaru odpowiedzialnego za wyszukiwanie nowych sposobów radzenia sobie z problemami i maleje jego produktywność.
8. W tych trudnych czasach powinniśmy również pamiętać ,że do prawidłowej nauki dziecku potrzebna jest też odpowiednia dawka aktywności fizycznej, ponieważ nie jest ono w stanie produktywnie działać, kiedy zmusza się je do siedzenia  osiem godzin dziennie. W tej sytuacji można skorzystać z ćwiczeń śródlekcyjnych ( proste ćwiczenia fizyczne do wykonania w domu np. pajacyki, przysiady, skłony itp.) robiąc przerwy w trakcie nauki. Jednocześnie zachęcam do dłuższego wysiłku fizycznego (min. 3 razy tygodniowo po 45min). Można skorzystać z gotowych treningów domowych które znajdziemy w Internecie.

Jak zachęcić dziecko do nauki - poradnik dla rodzica. 

Z własnego doświadczenia wiemy, iż można dziecko zmusić, żeby siedziało przy biurku, żeby wpatrywało się godzinami w podręcznik czy nawet żeby odrobiło lekcje, ale do samodzielnej nauki – to walka z wiatrakami. Uczeń będzie się chętnie uczyć tylko wtedy, gdy będzie mu to sprawiać przyjemność, gdy ta potrzeba zakotwiczy się na poziomie automotywacji.

Jak zatem zachęcić dziecko do nauki? 7 przykazań dla rodzica: 

1.Kiedy dziecko się uczy to nie przerywaj mu, nie wołaj do telefonu, wyłącz wszelkie źródła dźwięku. 

2.Jeżeli jest więcej dzieci w domu to wszystkie zasiadają do nauki w jednakowym czasie. Wspólna nauka to także cisza. Podstawowym błędem rodziców jest dezorganizacja np., jedno z dzieci się bawi, gdy drugie się uczy. 

3.Warto rozwijać nieszablonowe metody odrabiania np. prezentacja Power point  z animacjami i obrazkami oprócz realizacji zadania to także poznanie nowych możliwości – takie działania przyniosą dziecku więcej korzyści i satysfakcji. 

4. Staraj się rozszerzać wiedzę dziecka. Daj mu okazję, żeby zdobytą wiedze przełożyło na życie codzienne (np. przeliczanie miar). 
5. Nie spodziewaj się, że dziecko będzie uczyć się dwie godziny bez przerwy. Gdy się zmęczy nauką, jego koncentracja osłabnie. Dlatego najlepiej jest, by robiło w czasie uczenia krótkie 10-15-minutowe przerwy np. na zrobienie herbaty czy inną mało absorbującą aktywność – pamiętaj, nie może to być nic, od czego będzie je trudno oderwać.
6. Wpajaj dziecku pogląd, że mądrość to coś, nad czym trzeba pracować. Jest wiele ciekawych filmów wskazujących wiodącą rolę nauki w każdej dziedzinie życia.  
7. Chwal dziecko za prawdziwy wysiłek i upór. W tym szczególnym czasie budowanie bliskości w rodzinie pozwoli /nam na nowo poznać nasze dziecko. Nie szafuj lekko rozdawanymi pochwałami i nie zachęcaj dziecka do oszukiwania dla uśpienia poczucia winy. 

Polecam także do obejrzenia:

Jak urządzić miejsce do pracy  https://www.youtube.com/watch?v=nt_3WYt-5dU

Przygotowanie miejsca do nauki https://www.youtube.com/watch?v=rdrZPtGdUSo

Jak się uczyć https://www.youtube.com/watch?v=_3lzcsj7-Vo

Organizacja pracy https://www.youtube.com/watch?v=o3sElWnvq0w

Motywacja https://jaksieuczyc.pl/jak-sie-zmotywowac-do-nauki/

Portal men zdalne lekcje https://www.gov.pl/web/zdalnelekcje

opracowała pedagog Aleksandra Holona

Jest to okres, kiedy frustracje, napady złego humory, lęki będące owocem dziecięcej fantazji bądź nocne koszmary występują u dziecka równolegle z postępującym rozwojem niezależności, zwiększeniem się okresów pełnych pogody, zaufania i towarzyskości oraz szybkim wzrostem zdolności przekazywania własnych myśli i uczuć, a także stawiania pytań.

1. SAMODZIELNOŚĆ trzylatka jest coraz większa i dziecko już mniej potrzebuje pomocy dorosłego. Kontroluje odruch wydalania i oddawania moczu. Zdarza się jeszcze moczenie, szczególnie w przypadku przemęczenia, napięcia czy choroby.
2. SPRAWNOŚĆ RUCHOWA trzylatka jest znaczna - wspina się, biega, skacze, jeździ na 3-kołowym rowerku, rzuca piłką. Precyzyjne ruchy dłoni i palców sprawiają mu jeszcze trudność, ale próbuje już pisać „literki", rysować ołówkiem i kredką. Malując wykonuje szerokie i zamaszyste ruchy rączką. Czterolatek jest energiczny, zręczny fizycznie, ruchliwy, pełen pomysłów. Potrafi już zaplanować własną pracę, wykonuje ją, przewidując efekt końcowy.
3. ZABAWY trzylatek wymyśla i inscenizuje z wyobraźni, główne role wyznacza lalkom. Próbuje bawić się wspólnie z rówieśnikami, ale zabawy te bywają .krótkotrwałe z różnymi dziećmi,. najczęściej ruchowe. Czterolatek jest spragniony towarzystwa innych i wspólnych zabaw, najczęściej konstrukcyjnych.
4. KONTAKTY SPOŁECZNE trzylatka najczęściej ograniczają się do najbliższej rodziny. Dziecko naśladuje gesty i czynności otaczających je dorosłych, przyswaja sobie ich postawy życiowe. Jeżeli relacje z dorosłymi były dotychczas zadawalające, dziecko jest gotowe do nawiązywania dobrych stosunków z rówieśnikami. Czterolatek miewa już stałych kolegów, towarzyszy zabaw i zwykle większość czynności wykonują wspólnie. Można wyróżniać w grupie przywódców i obserwować dużą różnorodność osobowości.
5. EMOCJE trzylatka cechuje chwiejność, zmienność, gwałtowność. Pojawia się poczucie winy, szczególnie w sytuacjach, gdy dziecko kieruje negatywne uczucia wobec osób, które kocha. Pod koniec 3 roku życia dziecko staje się mniej uparte i bardziej podatne na sugestie dorosłych, bardziej gotowe dostosować się do woli rodziców. Czterolatek lepiej panuje nad własnymi emocjami, a rozwiązując jakiś problem praktyczny lub eksperymentując na nowym materiale do zabawy, przejawia często dużo cierpliwości.

STYMULOWANIE ROZWOJU DZIEKA 3-4 - LETNIEGO

1. Należy zapoznawać dziecko z różnymi przedmiotami w otoczeniu poprzez dotykanie powierzchni owoców, liści, kory drzew, roślin, kamyków, przedmiotów szklanych, plastikowych, skórzanych, głaskania zabawek pluszowych, zwierząt.
2. Wskazane jest uczenie dziecka rozpoznawania zapachów i smaku pokarmów, różnorodnych potraw, napojów, ciast, owoców, warzyw; odróżniania smaku kwaśnego (cytryna) i słodkiego (cukierki); rozróżniania zapachów przyjemnych (kwiaty, perfumy) od nieprzyjemnych (spalenizna, farby, lakiery, środki dezynfekcyjne).
3. Należy oddziaływać bodźcami słuchowymi:

• naśladowanie   dźwięków   wydanych   przez   instrumenty   (bębenek, cymbałki, harmonijka, organki); .
• powtarzanie prostej melodii śpiewanej przez matkę, rodzeństwo lub granej na instrumencie;
• kojarzenie wrażeń słuchowych z przedmiotami (uderzenie młotka, stuknięcie niezamkniętego okna, dzwonek u drzwi).
  4. Oddziaływać należy bodźcami wzrokowymi:
• rozróżnianie podstawowych kolorów, łączenie ich ze sobą,_: malowanie farbami
• rozróżnianie podstawowych kształtów geometrycznych: koła, kwadratu, trójkąta), rysowanie ich kredką mazakiem i odnajdywanie, ich w przedmiotach codziennego użytku w otoczeniu dziecka;.
• kalkowanie, obrysowywanie, rysowanie postaci ludzkiej;
• oglądanie prostych historyjek obrazkowych i łączenie ze sobą obrazków; z loteryjek, próby logicznego ich układania.
  5. Wskazane jest kształtowanie prostych czynności samoobsługowych:
• ubieranie się samodzielne, poznawanie i nazywanie części noszonego ubrania;
• posługiwanie się przy jedzeniu łyżką, widelcem, picie z kubeczka; zwracanie uwagi na właściwe zachowanie się przy stole;
• używanie form grzecznościowych „proszę, dziękuję, przepraszam";
• samodzielne mycie się.
  6. Należy rozwijać mowę dziecka poprzez:
• motywowanie do mówienia, stwarzanie sytuacji i zadawanie odpowiednio sformułowanych pytań;
• nieprawidłowo artykułowane słowa należy poprawiać w atmosferze akceptacji, życzliwości;
• omawianie obrazków, loteryjek, bajek;
• naukę wierszyków, piosenek oraz ról w inscenizacjach.

Opracowała psycholog Maria Wasiluk

Oczywiście, a nawet trzeba!

Dlaczego? Bo czytanie rozwija u naszego dziecka:

1. Sferę emocjonalną
   • kontakt z rodzicem, jego uwaga, bliskość fizyczna zapewniają mu poczucie bezpieczeństwa i budują więź między nimi;
   • oswaja dziecko ze strachami bohaterów i umożliwia rozładowanie napięcia nerwowego;
2. Sferę poznawczą
   • wzbogaca słownictwo, poprawne wypowiadanie się;
   • rozbudza wyobraźnię, kreatywność dziecka;
   • wydłuża koncentrację uwagi;
   • kształtuje pamięć, spostrzegawczość, wrażliwość estetyczną;
     3. Sferę społeczną
   • pokazuje rozwiązywanie różnych trudności;
   • uwrażliwia na potrzeby innych;
   • uczy współczucia, solidarności;
   • zachęca do koleżeńskości, przyjaźni, altruistycznych zachowań.

Czytanie dziecku na pewno:

• stymuluje rozwój jego mózgu;
• rozbudzi w nim ciekawość świata i pozwoli zrozumieć siebie i innych;
• jest konkurencją dla gier komputerowych;
• wykształci nawyk czytania i zdobywania wiedzy na całe życie.

Czy nie jest warto czytać?

                                                                       Opracowała psycholog Maria Wasiluk

Gotowość dziecka do rozpoczęcia przedszkolnej edukacji zależy od:

• stopnia jego dojrzałości;
• wcześniejszych doświadczeń;
• od wieku;
• konkretnej sytuacji domowej;
• nastawienia mamy.

Dziecko jest dojrzałe do przedszkola, gdy:

• szuka kontaktu z rówieśnikami;
• pragnie samodzielności, czy wręcz niezależności od rodziców.

Nie należy dziecka posyłać do przedszkola, gdy w najbliższym otoczeniu zachodzą poważne zmiany, takie jak: narodziny, zmiana miejsca zamieszkania, śmierć, rozwód.

3-Iatki nie są gotowe do rozłąki z mamą; przeraża je hałas, tłum dzieci, nie potrafią bawić się wspólnie i dłużej koncentrować na jednym zajęciu.

4-latki zaczynają się już interesować rówieśnikami i mogą przebywać w grupie 3-4 godziny, jeśli dziecko czuje się tam źle, należy zrezygnować.

5-lat to najbardziej optymalny wiek do rozpoczęcia edukacji przedszkolnej. Dziecko chętnie nawiązuje kontakty rówieśnicze, nie przeżywa tak dramatycznie rozłąki z domem. Jest otwarte i ciekawe świata, jest śmiałe.

Nie dla każdego dziecka pobyt w przedszkolu będzie dobry. Czasami może przynieść więcej strat niż zysków. Uczestniczenie w zajęciach przedszkolnych nie jest niezbędne dla prawidłowego rozwoju dziecka.

CO ZROBIĆ, ABY DZIECKO POLUBIŁO PRZEDSZKOLE?

- zabierz dziecko kilka razy na wycieczkę do przedszkola, zanim zacznie tam chodzić; może inne znane dziecko idzie też do tego samego przedszkola - upewnij się; razem będzie im raźniej;

- postaraj się by maluch miał jak najwięcej okazji do spotykania osób nie należących do najbliższej rodziny;

- zrób wszystko, by rytm dnia dziecka był stały; regularny tryb życia jest bardzo ważny dla malucha;

- ucz dziecko samodzielności w samoobsłudze;

- zabierz dziecko na zakupy i razem wybierzcie to, co mu się przyda w przedszkolu;

- pierwszy dzień w przedszkolu zacznij od wcześniejszej pobudki, bo nie wiadomo ile będzie trwało Twoje rozstanie z dzieckiem;

- niech odprowadza na zajęcia rodzic spokojniejszy, bardziej opanowany, bo lęk rodzica przed rozstaniem udziela się dziecku;

- może przez kilka pierwszych dni dziecko pobyć z Tobą w grupie;

- niech zabiera ukochaną zabawkę;

- po powrocie z przedszkola poświęć dziecku więcej czasu.

Jeśli u Twojego dziecka pojawiły się lęki, bezsenność, moczenie nocne, bóle głowy, brzucha, wymioty, lub gdy zauważysz regres w rozwoju malucha; gdy Twoje dziecko ma trwające dłużej niż miesiąc problemy z zaadaptowaniem się w nowym miejscu, to może być znak, że maluch nie dorósł do przedszkolnej edukacji.

                                                                                                                                                                   Opracowała psycholog Maria Wasiluk

MA na celu pobudzanie psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki szkolnej. Im wcześniej rozpocznie się działania wspomagające, tym większe szanse na skuteczną rehabilitację dziecka.

Wczesne wspomaganie rozwoju otrzymuje dziecko:

*niewidome;

*słabowidzące;

*niesłyszące;

*słabosłyszące;

*z upośledzeniem umysłowym (w stopniu lekkim, umiarkowanym i znacznym);

*z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją;

*z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera;

*z niepełnosprawnością sprzężoną (występują łącznie co najmniej 2 niepełnosprawności wymienione wyżej).

Wczesne wspomaganie umożliwia dziecku:

-        poprawę stanu zdrowia;

-        wstrzymanie pogłębiania niepełnosprawności;

-        kontakty z rówieśnikami;

-        wykorzystanie własnego potencjału;

-        rozwój psychiczny, fizyczny.

Wczesne wspomaganie rozwoju umożliwia rodzicom:

-        wsparcie psychologiczne;

-        opracowanie kompleksowego programu wsparcia rozwoju dziecka;

-        uzyskanie specjalistycznej wiedzy i umiejętności;

-        przygotowanie do roli osoby wspomagającej rozwój dziecka;

-        dostrzeganie mocnych stron swojego dziecka i stwarzanie mu, jak najlepszych warunków rozwoju.

Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania organizuje się w wymiarze od 4 do 8 godzin w miesiącu (subwencjonowane z budżetu państwa), w zależności od możliwości psychofizycznych i potrzeb dziecka. W Szczecinie takie zajęcia są prowadzone z dzieckiem   i jego rodziną w następujących placówkach:

I. Publiczne, dla których organem prowadzącym jest Miasto Szczecin:

II. Niepubliczne, prowadzone przez inny organ (dotowane przez Miasto Szczecin):

                                                                                  Opracowała psycholog mgr Maria Wasiluk